ऑगस्ट क्रांती दिन ०९/०८/२०२५

 ऑगस्ट क्रांती दिन 

    भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्यातील हा एक ऐतिहासिक आणि अत्यंत महत्त्वाचा दिवस आहे. ९ ऑगस्ट १९४२ रोजी महात्मा गांधींनी मुंबईतील ग्वालिया टँक मैदानावर (सध्याचे ऑगस्ट क्रांती मैदान) ‘भारत छोडो आंदोलन’ (Quit India Movement) सुरू करण्याचे आवाहन केले. या आंदोलनाचा प्रमुख उद्देश ब्रिटिश सत्तेला भारतातून हाकलून देऊन तात्काळ स्वातंत्र्य मिळवणे हा होता.

पार्श्वभूमी

    दुसऱ्या महायुद्धाच्या काळात ब्रिटिशांनी भारतीय नेत्यांशी कोणताही सल्ला न करता भारताला युद्धात सामील केले. या घटनेमुळे भारतीयांमध्ये तीव्र असंतोष निर्माण झाला. काँग्रेस कार्यकारिणी समितीने ८ ऑगस्ट १९४२ रोजी ठराव मंजूर केला आणि दुसऱ्या दिवशी आंदोलनाची औपचारिक सुरुवात झाली.

घोषवाक्य

महात्मा गांधींचे प्रेरणादायी घोषवाक्य – "करो या मरो" (Do or Die) – हे आंदोलनाचे मुख्य ब्रीदवाक्य ठरले.

परिणाम

• हजारो स्वातंत्र्यसैनिकांनी तुरुंगवास भोगला.

• ब्रिटिशांनी कठोर दडपशाही केली, तरीही आंदोलन सुरूच राहिले.

• या चळवळीमुळे स्वातंत्र्यलढ्याला नवसंजीवनी मिळाली आणि १९४७ मध्ये स्वातंत्र्य प्राप्तीसाठी भक्कम पाया तयार झाला.

महत्त्व: हा दिवस स्वातंत्र्यासाठीच्या त्याग, धैर्य आणि एकतेचे प्रतीक म्हणून दरवर्षी स्मरणात ठेवला जातो.