संविधान दिवस, ज्याला राष्ट्रीय कायदा दिवस (National Law Day) असेही म्हणतात, भारतात दरवर्षी २६ नोव्हेंबर रोजी साजरा केला जातो. हा दिवस भारतीय संविधानाचा स्वीकार करण्याच्या ऐतिहासिक घटनेची आठवण करून देतो.
संविधान दिवसाचे महत्त्व:
- संविधानाचा स्वीकार: २६ नोव्हेंबर १९४९ रोजी भारताच्या संविधान सभा (Constituent Assembly) ने संविधान मंजूर केले. हे संविधान २६ जानेवारी १९५० रोजी अंमलात आले.
- लोकशाहीची पायाभरणी: संविधान हे भारतीय लोकशाहीचे आधारस्तंभ असून, देशाला एकता, समानता, आणि स्वतंत्रतेचा संदेश देते.
- संविधान निर्माता: डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी संविधान निर्मितीत महत्त्वाची भूमिका बजावली. त्यांना संविधानाचे शिल्पकार म्हणून ओळखले जाते.
संविधान दिवस कधीपासून साजरा केला जातो?
- २०१५ साली भारत सरकारने संविधानाचा महत्त्वपूर्ण वारसा लोकांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी २६ नोव्हेंबरला संविधान दिवस म्हणून घोषित केले. यावेळी डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या १२५ व्या जयंतीचे वर्ष साजरे होत होते.
संविधान दिवस का साजरा केला जातो?
- लोकांना भारतीय संविधानाचे महत्त्व, त्याचे तत्त्वज्ञान आणि मूल्ये समजावणे.
- नागरिकांमध्ये संविधानातील अधिकार व कर्तव्यांबद्दल जागरूकता निर्माण करणे.
- भारताच्या लोकशाही व्यवस्थेची जाणीव आणि आदर व्यक्त करणे.
संविधान दिवस साजरा करण्याचे उपक्रम:
- शपथवाचन: विविध शासकीय कार्यालये, शाळा, आणि महाविद्यालयांमध्ये संविधानाची प्रस्तावना वाचून संविधानाप्रती निष्ठा व्यक्त केली जाते.
- कार्यक्रम आणि चर्चासत्रे: संविधानाच्या इतिहासावर चर्चा, भाषणे आणि कार्यक्रम आयोजित केले जातात.
- संविधान साक्षरता: संविधानातील महत्त्वाचे कलम, अधिकार आणि कर्तव्ये यावर माहिती दिली जाते.
भारतीय संविधानाचे वैशिष्ट्ये:
- सर्वोच्च कायदा: भारतीय संविधान हे देशाचे सर्वोच्च कायदामानले जाते.
- लवचिकता आणि कठोरता: संविधानात आवश्यक बदलांसाठी (दुरुस्तींसाठी) तरतूद आहे.
- समानता: जात, धर्म, लिंग, किंवा वंशाच्या आधारावर भेदभावाला विरोध.
- मूलभूत अधिकार आणि कर्तव्ये: प्रत्येक नागरिकाला मूलभूत अधिकार प्रदान केले असून, कर्तव्यांचे पालन करणे आवश्यक आहे.
संविधान दिवस हा भारतीय लोकशाहीच्या मूल्यांचा उत्सव असून, देशाच्या प्रत्येक नागरिकाला संविधानातील तत्त्वज्ञान समजून घेण्यासाठी आणि त्याचे पालन करण्यासाठी प्रेरणा देतो.
.jpeg)
0 comments:
Post a Comment