दरवर्षी १ मे रोजी साजरा केला जाणारा महाराष्ट्र दिन हा फक्त एक राष्ट्रीय सुट्टीचा दिवस नसून, तो मराठी मनाच्या आत्मगौरवाचा आणि सलोखीचा उत्सव आहे. हा दिवस १ मे, १९६० रोजी मुंबई राज्याचे विभाजन झाल्यावर स्वतंत्र "महाराष्ट्र राज्य" अस्तित्वात आलेल्या ऐतिहासिक क्षणाची आठवण करून देतो.
स्वातंत्र्यानंतरच्या काळात मराठी भाषिक लोकांची एक स्वतंत्र राज्य स्थापनेची तीव्र इच्छा होती. मुंबई शहरासह संयुक्त महाराष्ट्राची चळवळ अनेक वर्षे चालली. या चळवळीत अनेक सत्याग्रही आणि क्रांतिकारकांनी आपले योगदान दिले. त्यांच्या संघर्षाचे, बलिदानाचे फळ म्हणून १ मे १९६० रोजी महाराष्ट्र राज्याची निर्मिती झाली.
या दिवशी सर्व शासकीय कार्यालये बंद असतात. सर्वत्र उत्साहाचे वातावरण असते. शाळांत, महाविद्यालयांत आणि विविध संस्थांमध्ये सांस्कृतिक कार्यक्रम, परेड, वक्तृत्व स्पर्धा इत्यादी कार्यक्रम होतात. घरांवर केशरी झेंडे फडकतात. लोकांमध्ये मिठाई वाटली जाते. हा दिवस फक्त उत्सव साजरा करण्यासाठीच नाही तर, आपल्या गौरवशाली इतिहासाला आणि समृद्ध संस्कृतीला जपून ठेवण्याचा आणि पुढे नेण्याचा संकल्प करण्यासाठी देखील आहे.
महाराष्ट्राचा इतिहास हा शौर्य आणि पराक्रमाने भरलेला आहे. छत्रपती शिवाजी महाराजांसारख्या वीर राजांनी स्वराज्याची स्थापना केली आणि मराठ्यांचे साम्राज्य उभे केले. संत ज्ञानेश्वर, तुकाराम आणि समर्थ रामदास स्वामी यांसारख्या संत आणि तत्त्वज्ञांनी आपल्या ज्ञानाने आणि अध्यात्मिक साधनेने समाजाला मार्गदर्शन केले. साहित्यामध्ये संत नामदेव, मुकुंदराज, तुळशीदास आणि ज्ञानेश्वर यांच्यासारख्या कवी आणि संतांनी मराठी भाषेचा आणि साहित्याचा श्रीगणेशा केला. महात्मा फुले आणि डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्यासारख्या समाजसुधारकांनी समाजातील विषमतेवर हल्ला केला आणि समाजसुधारणा चळवळी उभारली.
महाराष्ट्र ही विविधतेत एकता असलेली भूमी आहे. येथे वेगवेगळ्या धर्मांचे, जातींचे लोक राहतात. गणेशोत्सव, गुढी पाडवा, सोंगाटी, कोळी, दहीहंडी आणि दिवाळी सारखे विविध धार्मिक आणि सांस्कृतिक उत्सव मोठ्या उत्साहात साजरे केले जातात. लावणी, भजन, कीर्तन, पोवाडा ही महाराष्ट्राची पारंपरिक कला प्रकार लोकांना मनोरंजनाचा अनुभव देतात.
आज महाराष्ट्र हे भारतातील एक अग्रगण्य राज्य आहे. औद्योगिक विकास, शैक्षणिक क्षेत्रातील प्रगती आणि सांस्कृतिक वैभव यामुळे महाराष्ट्र देशात आणि जगात प्रसिद्ध आहे.
या महाराष्ट्र दिनाच्या निमित्ताने आपण सर्वजण मिळून महाराष्ट्राच्या गौरवशाली इतिहासाला आणि समृद्ध संस्कृतीला जपून ठेवण्याचा आणि पुढे नेण्याचा संकल्प करूया.
जय जय महाराष्ट्र!
0 comments:
Post a Comment