संभाजी महाराज, छत्रपती शिवाजी महाराजांचे ज्येष्ठ पुत्र, हे केवळ एक पराक्रमी योद्धा नव्हते, तर एक कुशल प्रशासक, विद्वान आणि धर्मनिष्ठ शासकही होते. त्यांचा राज्याभिषेक दिन हा महाराष्ट्राच्या इतिहासातील एक महत्त्वाचा दिवस आहे, जो शौर्य, स्वाभिमान आणि स्वराज्याच्या रक्षणासाठी केलेल्या बलिदानाचा उत्सव म्हणून साजरा केला जातो.
१६ जानेवारी १६८१ रोजी रायगडावर संभाजी महाराजांचा राज्याभिषेक झाला. हा दिवस केवळ एका व्यक्तीचा राज्याभिषेक नव्हता, तर एका नव्या पर्वाची सुरुवात होती. छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या निधनानंतर स्वराज्याची धुरा समर्थपणे सांभाळण्याची जबाबदारी संभाजी महाराजांवर आली होती. अत्यंत कठीण परिस्थितीत, मुघलांचे प्रचंड सैन्य आणि अंतर्गत शत्रूंचा सामना करत त्यांनी स्वराज्याचे रक्षण केले.
संभाजी महाराजांचा कार्यकाळ हा संघर्षमय होता. त्यांनी आपल्या अल्पशा कारकिर्दीत अनेक लढाया जिंकल्या आणि स्वराज्याची सीमा सुरक्षित ठेवली. त्यांची मुघलांविरुद्धची झुंज इतिहासात अजरामर आहे. त्यांनी आपल्या पराक्रमाने औरंगजेबाला सळो की पळो करून सोडले होते. त्यांच्या शौर्याची गाथा आजही आपल्याला प्रेरणा देत आहे.
संभाजी महाराजांचे केवळ शौर्यच नव्हे, तर त्यांची विद्वत्ताही असामान्य होती. ते अनेक भाषांचे ज्ञाते होते आणि त्यांनी 'बुधभूषण' आणि 'नायिकाभेद' यांसारख्या ग्रंथांची रचना केली. त्यांच्या प्रशासकीय कौशल्याचीही इतिहासात नोंद आहे. त्यांनी प्रजेच्या हिताचे अनेक निर्णय घेतले आणि सुशासन स्थापित केले.
संभाजी महाराजांचा राज्याभिषेक दिन हा त्यांच्या शौर्याचा, त्यागाचा आणि स्वराज्यावरील निष्ठेचा उत्सव आहे. हा दिवस आपल्याला त्यांच्याकडून प्रेरणा घेण्यास आणि त्यांच्या कार्याचा आदर करण्यास प्रवृत्त करतो. त्यांच्या बलिदानाला आणि योगदानाला स्मरण करून आपण त्यांच्याकडून शौर्य, स्वाभिमान आणि धर्मनिष्ठा शिकतो. आजच्या पिढीला त्यांच्या जीवनचरित्रातून प्रेरणा मिळावी आणि त्यांच्या कार्याचा वारसा पुढे चालवावा, हीच खरी त्यांना आदरांजली ठरेल.
जय शंभूराजे!
0 comments:
Post a Comment